วิทยา เพชรรัตน์ วิ่งเพราะกลัวป่วย : วารสารหมอชาวบ้าน

วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2554 : เตรียมรายละเอียด ไฟล์นำเสนอผลงาน ชมรม TO BE NUMBER ONE ในชุมชน และประสานงานพื้นที่ เพื่อ เข้ารับการประกวดในระดับภาคต่อไป

วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2554 : วิทยา เพชรรัตน์ วิ่งเพราะกลัวป่วย วารสารหมอชาวบ้าน: ผม นายพันธุ์ทอง จันทร์สว่าง ขอชื่นชม นายสมเพชร สร้อยสระคู นายอำเภอคำเขื่อนแก้ว

ที่เสนอชื่อ พิจารณา คัดเลือก ท่านวิทยา เพชรรัตน์ ให้เข้ารับการพิจารณาให้ได้รับการเชิดชูเกียรติ ภูมิปัญญาไทย เป็น คนดี ศรีเมืองยศ ประจำปี ๒๕๕๔ และ แสดงความดีใจ กับท่านวิทยา เพชรรัตน์ สาธารณสุขอำเภอคำเขื่อนแก้ว ที่ผลงานของท่าน ได้รับการยอมรับ ในเวทีระดับจังหวัดในครั้งนี้

ขอบพระคุณ นายสุนทร วิริยะพันธ์ หัวหน้างานควบคุมโรคติดต่อ สสอ.คำเขื่อนแก้ว ที่ทำหน้าที่ บรรณาธิการ ด้วยดี รูปเล่ม สวยมาก

ยกตัวอย่าง บทสมัภาษณ์ ที่ ลงวารสาร เรื่อง คุณ วิทยา เพชรรัตน์ วิ่ง.....เพราะกลัวป่วย

เป็น ข้อความพาดหัว ที่ประทับใจ จาก วารสารหมอชาวบ้าน ปีที่ ๓๒ ฉบับที่ ๓๘๑ ประจำเดือนมกราคม ๒๕๕๔

ทีลงบทสมัภาษณ์ กิจวัตรประจำวัน ที่ ถือเป็น บุคลากรต้นแบบด้านสุขภาพของเราจริงๆ

ซึ่ง รายละเอียด ทั้งหมด มีเนื้อหาว่าอย่างไรบ้าง นั้น ผม นายพันธุ์ทอง จันทร์สว่าง ต้อง ขอบพระคุณ นางลงลักษณ์ พิมพ์แก้ว พยาบาลวิชาชีพ ชำนาญการ สสอ.คำเขื่อนแก้ว ที่ได้ตั้งใจพิมพ์ ข้อความ เหล่านี้ด้วยความสุข

..... มีรุ่นพี่คนหนึ่งอดีตชอบดื่มแหล้า และสูบบุหรี่ตัวยง แต่หลังจากไม่ได้พบกันหลายปี มีสุขภาพเปลี่ยนแปลงในทางที่ และ หนุ่มขึ้น ถามว่าไปทำอะไรมา ทำไมร่างกายแข็งเเรง ดูดีขึ้นมากๆ

คำตอบทีได้รับคือออกกำลังกายด้วยการวิ่งทุกวัน ดื่มน้อยลง และสูบบุหรี่น้อยลงด้วย

ผมอยากหนุ่มเป็นหนุ่มบ้างจึงวิ่งออกำลังกายตอนเช้า ไป –กลับประมาณ 5 กิโลเมตรทุกวันที่ไม่ได้ออกนอกพื้นที่ ถ้าวันไหนไม่ได้วิ่ง ก็เหมือนขาดอะไรไปสักอย่าง

การวิ่งทำให้ร่างกายกระฉับกระเฉง เอ็นดอร์ฟิลล์หลั่งออกมา ร่างกายสดชื่น การคิดการอ่าน

อะไรเร็วขึ้น เพราะร่างกายกระตุ้นทุกเช้า เวลามีชาวบ้านถามว่า คุณหมอทำไมวิ่ง ก็ตอบไปว่า “กลัวป่วย” ชาวบ้านหัวเราะกันใหญ่

คนเราถ้าอายุ 47 ปี สามารถวิ่งได้ทุกวันมากกว่า10 ปีก็แสดงว่าร่างกายยังคงแข็งแรง สมบูรณ์

ถ้าเปรียบเทียบกับรถยนต์ที่อายุการใช้งาน 7 - 8 ปี ถ้าจอดอยู่เฉยๆไม่ได้แน่เกิดปัญหายางซึม เครื่องสะดุด

ร่างกายของคนเราก็เหมือนกัน อายุขึ้นเลข 4 แล้วถ้าไม่ออกกำลังกายจะมีปัญหาตามมา เช่นเรื่องข้อเข่าวิงเวียนศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ หัวใจ อะไรต่างๆ แต่ถ้าออกกลังกายด้วยการวิ่งทุกวันจะไม่เกิดปัญหาเหล่านั้นปกติวิ่งวันละ 5 กิโลเมตร ถ้าจะให้วิ่ง 10 กิโลเมตร ก็ได้แต่ติดปัญหาเรื่องการดินทางไปทำงาน การวิ่งเพื่อสุขภาพนั้น วิงไปเรื่อยๆ ถึงจุดหนึ่งจะไม่เหนื่อยและร่างกายรู้สึกดีดีๆ

.... ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากการออกกำลังกาย

สมองทีคิดอะไรได้เร็ว ไม่เป็นคน เซื่องซึม เฉื่อย ชา เพื่อนๆเห็นก็ทักว่าหน้าตาสดชื่นขึ้น ร่างกายเหมือนนักกีฬา เวลาเดินท่องเที่ยว ต้องขึ้นภูเขา ลงน้ำตก พบว่ากำลังขาจะดีมาก เวลาลื่นล้มจะมีการคล่องตัวเพราะกล้ามเนื้อแข็งแรง

นอกจากกินอาหารที่สะอาด ถูกหลักอนามัย พักผ่อนอย่างพอเพียงแล้ว การวิ่งเปรียบเสมือนการรดน้ำ พรวนดิน ใส่ปุ๋ยให้กับร่างกาย ทำให้ร่างกายฟิต อยู่เสมอ มีความตื่นตัว สมบูรณ์แข็งแรงตลอด เหมือน ต้นไม้ทีได้รับการดูแลตลอด

วิ่งออกกำลังกายตอนเช้าวิ่งออกกำลังกายตอนเช้ารถประจำทางวิ่งจากอุบลราชธานี ผ่านอำเภอคำเขื่อนแก้ว เข้าตัวจังหวัดยโสธร เห็นผมวิ่งออกกำลังกายทุกวัน คนขับทักทายตลอด ไม่ว่าจะเป็นการโบกมือหรือบีบแตรส่งสัญญาณทักทาย เหมือนว่าเรากับเขาเป็นเพื่อนร่วมทางกันเลย ไม่ได้คุยกันนะได้แต่ยกมือทักทาย

ในหมู่ที่พักมีคนสนใจมาวิ่งออกกำลังกายเพิ่มขึ้นหลายคนเป็นชาวบ้านที่มีอาชีพเกษตรกรรมนี่แหละและที่สำนักงานสาธารณสุขอำเภอคำเขื่อนแก้ว ก็มีอีกหลายคนออกมาวิ่งออกกำลังกาย

ส่วนหนึ่งผมเป็นพรีเซ็นเตอร์ให้ชาวบ้านการออกกำลังส่งผลดีดีต่อสุขภาพ

บุคลากรสาธารณสุขกับการออกกำลังกาย

การออกกำลังกายอะไรก็ได้ แล้วแต่ความถนัด และความสนใจมีประโยชน์กับร่างกายทั้งนั้นเช่น เต้นแอโรบิก รำไม้พลอง วิ่ง เต้นฮูลาฮูป โยคะ หรือการรำมวยจีน

เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เวลาออกไปทำงานส่งเสริมสุขภาพ ก็คือผู้นำด้านสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข...ผมแซวน้องๆว่าเวลาออกไปไหนอย่าเที่ยวไปดมยาดม ยาหม่อง เสียบุคลิกภาพ เราเป็นเจ้าหน้าที่สาธารณสุขต้องเข้มเเข็งและแข็งแรง ออกกำลังกายสม่ำเสมอ มีร่างกายแข็งแรง เป็นตัวอย่างที่ดีให้ชาวบ้าน

สถานีอนามัยหมออนามัยต้องเป็นผู้นำออกกำลังกายหลายๆชนิด

ประชาชนทั่วไปที่ผ่านมาให้ความรู้เรื่องการออกกำลังกาย การกินอาหาร อารมณ์แจ่มใส ผ่านอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) เป็นหลักเพราะ อสม. เป็นเครือข่ายด้านสุขภาพกับสถานีอนามัย

อสม.ต้องออกกำลังกายกินอาหารถูกหลักโภชนาการ เพราะปัญหาเรื้อรัง (เบาหวาน ความดัน โรคหัวใจ) มีเพิ่มมากขึ้นในชุมชนและอยู่ใกล้บ้าน อสม.เป็นญาติ อสม. หรือแม้กระทั่งตัว อสม. เองที่ป่วยเป็นโรคเรื่อรัง เพราะฉะนั้น อสม. จะได้รับการอบรมเรื่องการออกกำลังกายอย่างถูกวิธี และนำคนในชุมชนออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ ๕ ครั้ง ครั้งละไม่ต่ำกว่า ๓o นาที รวมถึงอาหารจัด มันจัด เค็มจัด และไปเน้น กินปลาเป็นหลัก กินผักเป็นยา

คุณวิทยาไม่เคยวิ่งรายการใดเลย มีเป้าหมายเน้นสุขภาพแข็งแรง

สิ่งสำคัญที่สุดในชีวิตคนก็คือ สุขภพ ซึ่งเป็น โดมิโน ตัวแรกเลย ไม่ใช่ตำแหน่งหน้าที่การงานหรือทรัพย์ศฤงคาร ถ้าสุขภาพไม่ดี ทุกอย่างจบทันที เช่นอยู่ดีๆ หลอดเลือดในสมองตีบหรืแตกเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต วิถีชีวิตเปลี่ยนทันที

การออกกำลังกายป้องกันไม่ให้ป่วยซึ่งจะทำให้โดมิโนตัวแรกของชีวิตแข็งแรง และคงอยู่ตลอดไป

ปริญญาตรีสาธารณสุขศาสตร์บัณฑิตและนิติศาสตรบัณฑิตมหาวิทยาลัยรามคำแหง

ปริญญาโท สาขาพัฒนาสังคม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

ใช้ความรู้ความสามารถในการพัฒนาองค์กรชุมชน ให้มีการเข้มแข็ง ยั่งยืนและสอดคล้องกับแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

1. ขณะดำรงตำแหน่ง สาธารณสุขอำเภอป่าติ้ว ได้นำทฤษฎี สามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขา.ของศ.นพ.ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโสมาประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติงาน สาธารณสุขโดยเฉพาะพื้นที่ ใช้ในการก่อตั้ง โรงพยาบาลตำบลศรีฐาน โดยความร่วมมือ 3 ภาคส่วน คือ ภาคการเมือง ภาคประชาชนและภาครัฐ ซึ่งถือเป็นโรงพยาบาลตำบล แห่งแรกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

2. ขณะดำรงตำแหน่ง สาธารณะสุขอำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัด ยโสธร มีผลงานดีเด่นประทับใจหลายๆด้าน เช่นร่วมกับประชาชนตำบลดงแคนใหญ่ ก่อตั้งโรงพยาบาลตำบลดงแคนใหญ่ ชนะเลิศสถานีอนามัยดีเด่นระดับประเทศ ประจำปี 2550 ปัจจุบัน เป็น สถานีอนามัยต้นแบบ ที่รัฐบาล ฯพณฯ อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี นำไปกำหนดนโยบาย การยกระดับ การพัฒนาสถานีอนามัย เป็น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล( รพ.สต.)